De implementatie van het VN-verdrag Handicap op Universiteit Maastricht

Sinds de ondertekening van de intentieverklaring werkt Universiteit Maastricht op verschillende manieren aan inclusief onderwijs. Pamela Habibovic, Rector Magnificus, ging in 2023 in gesprek met studenten Carolina, John en Sjoerd en Disability Officer Sigrid Péters over wat er in de afgelopen jaren is verbeterd en wat nog beter moet. Ellen van Veen schoof namens ECIO aan en vat het gesprek samen in dit artikel.

Inclusie als kernwaarde van de universiteit

Habibovic: “Als universiteit proberen we zo inclusief mogelijk te zijn voor iedereen. Dat is een van onze kernwaarden. Dat is geen makkelijke opgave, maar we hebben sinds de ondertekening al wel stappen gezet.” Sjoerd was 3 jaar geleden bij het ondertekenmoment aanwezig en is nog steeds blij dat de universiteit dit heeft gedaan.

“

Het was een belangrijk moment van erkenning omdat de universiteit hiermee aangaf dat er iets moest gebeuren. Ik denk dat het ook heeft gezorgd voor meer bewustwording onder medewerkers

 ”

Sjoerd, student

John vertelt hoe hij begrip en bewustzijn bij docenten probeert te creëren door altijd met hen in gesprek te gaan over waarom hij bepaalde voorzieningen nodig heeft. “Ik ben altijd heel open over mijn beperking. Niet alle studenten zijn dat graag. Ook studenten die niet over hun beperking willen vertellen, moeten gefaciliteerd worden door de universiteit om gelijke kansen te krijgen.” Volgens John is het daarom belangrijk dat de expertise binnen de afdeling Disability Support serieus genomen wordt en de verschillende lagen in de organisatie met elkaar samenwerken. Habibovic erkent dat er veel expertise en bevlogenheid is bij  Disability Support om de universiteit inclusiever te maken. “De rest van de universiteit is ook verantwoordelijk om dit te realiseren.”

Verschillen tussen faculteiten

Carolina kaart aan dat ondanks dat de Disability Support centraal georganiseerd is, er veel verschillen zijn tussen faculteiten in bijvoorbeeld de mogelijke voorzieningen en de aanwezigheidsplicht bij lessen. Dit kan leiden tot ongelijkheid binnen de universiteit. Habibovic is zich hier bewust van. “Recentelijk is er een beleidsdocument gemaakt over Studeren met een functiebeperking voor 2023-2026. Het is een uitgebreid en goed doordacht document geworden. Hiermee gaan we langs alle faculteiten om te vragen welke uitdagingen zij zien bij het implementeren van het plan en hoe wij hierbij kunnen helpen.”

Toegankelijkheid van lesmateriaal

Medewerkers van de universiteit realiseren zich nog niet altijd dat een aanpassing voor een student soms het verschil maakt tussen wel of niet kunnen studeren. Zo is het voor Sjoerd belangrijk dat de literatuur van een vak ruim van te voren gecommuniceerd wordt, zodat hij de boeken bij Dedicon tijdig kan bestellen. Zij zorgen voor een digitaal toegankelijke versie. “Dat is een eeuwige worsteling geweest. Levertijd is twee maanden en in de zomer zelfs vier maanden. Als ik niet op tijd het materiaal bestel, dan kan ik het vak niet volgen. Bij mij is het altijd gelukt omdat ik assertief ben, maar er zijn geen richtlijnen voor wanneer docenten een literatuurlijst moeten delen.” Ook al is het bij Sjoerd altijd gelukt, dan nog zorgde de onzekerheid voor veel stress.

Verbeteringen in registratie voorzieningen en professionalisering medewerkers

Het valt Habibovic op dat er veelal een proactieve houding van studenten wordt gevraagd. “Wat zou voor jullie de ideale situatie zijn?” John stelt voor dat vakcoördinatoren en mentoren automatisch bericht krijgen als er studenten zijn met een voorziening. Dan weten studenten beter waar ze aan toe zijn en hoeven ze het zelf niet meer te delen. Sinds de ondertekening van de intentieverklaring worden toetsvoorzieningen in het administratiesysteem geregistreerd. Sjoerd merkt hier veel van. “Voorheen moest ik ieder blok mailen om te vragen om de toets op de juiste manier aan te leveren. Nu krijg ik een week voor de toets van het examenbureau een e-mail dat de toets wordt klaargezet. Dat is een enorme verbetering en scheelt mij veel stress.” “De volgende stap is om dit ook voor onderwijsvoorzieningen te regelen”, deelt Disability Officer Péters.

Volgens Carolina valt er ook veel te winnen met professionalisering van medewerkers, zoals studieadviseurs. Habibovic: “We hebben hierin al stappen gezet over onder andere digitaal toegankelijk lesmateriaal. We hebben de ambitie om trainingen over studeren met een functiebeperking op te nemen in het professionaliseringsaanbod.Het is ook belangrijk dat studieadviseurs weten wat hun verantwoordelijkheden zijn. Zo kunnen we de juiste verwachtingen bij zowel studieadviseurs als studenten scheppen.”

UnliMited-Students network

Na ondertekening van de intentieverklaring is het UnliMited-Students network opgericht. Dit is een gemeenschap van studenten met een beperking of chronische aandoening. Contact met medestudenten, die dezelfde ervaringen delen, helpt om je niet alleen te voelen. Carolina: “Het is fijn om gelijkgestemden te ontmoeten die je begrijpen.” Hier is het netwerk ook een campagne voor gestart: #YouDoNotHaveToExplainToUs. Het netwerk draagt zo niet alleen bij aan gemeenschapsvorming maar ook aan bewustwording binnen de universiteit. Carolina werkt als studentmedewerker voor het netwerk. “Ik ben persoonlijk heel trots op wat we het afgelopen jaar hebben bereikt en hoeveel we gegroeid zijn.”

“We hebben het veel gehad over wat nog niet goed gaat, maar we hebben al een lange weg afgelegd,” vindt John. Habibovic: “We zijn goed op weg, maar  zijn er nog niet. We kunnen nog meer werken aan bewustwording. Ik zou willen dat iedereen zich verantwoordelijk voelt voor de inclusiviteit van de universiteit.”